شهرستان پیرانشهر با موقعیتی راهبردی در غرب استان آذربایجان‌غربی و هم‌جواری با اقلیم کردستان عراق، به یکی از مهم‌ترین نقاط مرزی کشور تبدیل شده است. مرز تمرچین که در فاصله ۱۵ کیلومتری از مرکز شهرستان قرار دارد، به عنوان یکی از فعال‌ترین مرزهای تجاری غرب کشور شناخته می‌شود و سالانه حجم عظیمی از مبادلات کالا، صادرات و واردات از طریق آن انجام می‌گیرد. با وجود ظرفیت‌های چشمگیر این مرز، چالش‌ها و مشکلاتی نیز وجود دارد که مانع بهره‌برداری کامل از این ظرفیت‌ها شده است.

ظرفیت‌های اقتصادی مرز تمرچین

مرز تمرچین یکی از فعال‌ترین مرزهای رسمی کشور در حوزه صادرات به شمار می‌رود و به عنوان دروازه‌ای به بازار پرتقاضای اقلیم کردستان عراق عمل می‌کند. کالاهای صادراتی از جمله مصالح ساختمانی، محصولات کشاورزی، مواد غذایی، لوازم خانگی و محصولات صنعتی از این مرز به اقلیم کردستان صادر می‌شود. این ظرفیت صادراتی نه تنها برای بازرگانان بلکه برای جوانان جویای کار نیز فرصت‌های شغلی مناسبی در حوزه‌های حمل‌ونقل، انبارداری، بسته‌بندی، خدمات گمرکی و امور بازرگانی فراهم کرده است.

از سوی دیگر، نزدیکی فرهنگی و زبانی مردم پیرانشهر با مردم اقلیم کردستان باعث شده تا تبادلات فرهنگی و اقتصادی بین دو سوی مرز تسهیل شود. این امر نقش مهمی در تقویت روابط دوجانبه و جذب سرمایه‌گذاری‌های مشترک داشته و می‌تواند زمینه‌ساز رونق گردشگری، توسعه صنایع کوچک و میان‌بر و ایجاد بازارچه‌های مرزی باشد.

چالش‌های موجود در منطقه

با وجود این ظرفیت‌ها، مشکلات ساختاری و مدیریتی متعددی موجب شده‌اند تا بهره‌وری کامل از مرز تمرچین محقق نشود. یکی از چالش‌های اصلی، نبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل مناسب است. جاده‌های منتهی به مرز تمرچین، علی‌رغم تردد بالای خودروهای سنگین، هنوز به‌روز نشده‌اند و همین موضوع موجب افزایش تصادفات، کندی روند صادرات و واردات و نارضایتی رانندگان شده است.

همچنین عدم ساماندهی مناسب صف‌های خروجی و ورودی کامیون‌ها و عدم تسهیل در روند گمرکی باعث افزایش زمان توقف کالا در مرز شده که به زیان بازرگانان و رانندگان تمام می‌شود. از سوی دیگر، فرصت‌های شغلی ایجادشده در این منطقه به صورت پایدار و نظام‌مند نیستند؛ بیشتر مشاغل موقت و فصلی‌اند و امنیت شغلی پایین دارند.

فرصت‌هایی برای آینده

با توجه به اهمیت راهبردی مرز تمرچین، برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها می‌تواند تحولی جدی در اقتصاد پیرانشهر ایجاد کند. ایجاد مناطق آزاد یا ویژه اقتصادی، توسعه بازارچه‌های مرزی با حمایت دولت، تسهیل قوانین صادرات و واردات، و آموزش نیروی انسانی بومی برای اشتغال در حوزه‌های لجستیک و تجارت خارجی می‌تواند به شکل‌گیری یک اکوسیستم اقتصادی پویا منجر شود.

همچنین با توجه به موقعیت جغرافیایی پیرانشهر، این شهرستان می‌تواند به مرکز ترانزیتی تبدیل شود که کالاها از سایر نقاط کشور از طریق آن به اقلیم کردستان و حتی سایر کشورهای منطقه منتقل شوند. این موضوع نیازمند توسعه مسیرهای ریلی، احداث پایانه‌های چندمنظوره و ارتقاء فناوری در خدمات گمرکی است.

نگاه مردم و نقش نخبگان محلی

مردم پیرانشهر همواره نشان داده‌اند که با وجود مشکلات، اهل کار و تلاش‌اند. بسیاری از جوانان این شهرستان با ورود به حوزه بازرگانی، حمل‌ونقل و خدمات، نقش بسزایی در پویایی اقتصادی منطقه ایفا می‌کنند. اما برای دستیابی به توسعه پایدار، نقش نخبگان محلی و دانشگاهی در برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای و ارائه راهکارهای علمی برای توسعه تجارت مرزی بسیار مهم است.

حضور دانشگاه‌ها، مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای، و تعامل آنان با بخش خصوصی می‌تواند نیروی انسانی ماهر را تربیت کند و نیازهای بازار کار مرزی را پاسخ دهد. همچنین ایجاد بانک‌های اطلاعاتی شغلی، حمایت از کارآفرینان جوان، و تسهیل در فرآیند ثبت شرکت‌ها در منطقه می‌تواند اشتغال‌زایی را هدفمندتر و مؤثرتر سازد.

مرز تمرچین، با همه ظرفیت‌ها و چالش‌هایش، فرصتی بی‌بدیل برای توسعه اقتصادی پیرانشهر است. با اتخاذ رویکردی جامع، علمی و مشارکتی می‌توان این مرز را به یکی از کانون‌های اصلی تجارت مرزی کشور تبدیل کرد و زمینه‌ساز رفاه، اشتغال و پیشرفت پایدار برای مردم این منطقه شد.

انتهای خبر/