شب یلدا یا همان شب چله، از قدیمی‌ترین جشن‌های ایرانی است که جشن گرفته می‌شود؛ اما به دلیل مشکلات اقتصادی سالهای اخیر، اکنون شرایط متفاوت‌تر از همیشه است.

یلدای ۱۴۰۲ در حالی از راه رسید که شکاف طبقاتی ایجاد شده در چند سال اخیر لذت با هم بودن را در بلندترین شب سال از سفره‌های خانوادگی کم‌رنگ کرده است و چراغ یلدای امسالمان فروغ سالهای قبل را ندارد.

 

روزهای پایانی پائیز امسال در حالی قصد سفر از دیار دلمان را دارد که رنگ‌رنگ برگ‌هایش تداعی‌گر خزان واقعی زندگی‌مان بود و این روزهای سخت و نفس‌گیر در حالی به نفس‌نفس‌زدن افتاده است که مهمانی ناخوانده بنام “گرانی و شکاف طبقاتی” تمام برنامه‌هایمان را برای دور هم‌نشینی در بلندترین شب سال برهم زده است و قشر حداکثری جامعه ما به‌خاطر فشار اقتصادی و گرانی اجناس به‌ویژه در روزهای پایانی فصل پاییز بی‌خیال دور هم جمع‌شدن هستند و عاقبت داستان گرم‌شدن محافل خود را به شبهای سرد زمستانی می‌سپارند.

 

شب یلدا یا همان شب چله، از قدیمی‌ترین جشن‌های ایرانی است که هر سال در آخرین شب پاییز، به‌عنوان بلندترین شب سال، جشن گرفته می‌شود؛ اما به دلیل مشکلات اقتصادی سالهای اخیر، اکنون شرایط متفاوت‌تر از همیشه است.

 

باید بپذیریم که یلدا، سالیان سال در دفتر رسم و رسومات ایرانی‌ها به‌عنوان یک آداب و سنت حسنه ماندنی خواهد بود با این تفاوت که امسال به‌واسطه مشکلات اقتصادی چراغش کم‌فروغ شده است و به بیانی دیگر بسیاری از شهروندان سعی می‌کنند که در یلدای امسال از جمع‌های خانوادگی سالهای قبل کمی فاصله بگیرند تا با رعایت اصل صرفه‌جویی اجباری در بلندترین شب سال، نقشه راه در کنار با هم بودن را برای ماه‌ها و سالهای آتی ترسیم کنند.

 

اما هر چه که باشد روزهای خزانی پاییز ۱۴۰۲ امسال با همه بی‌مهری‌ها و تفاوت‌هایش با پائیز سالهای قبل کم‌کم نفس‌های آخر خود را می‌کشد تا بلندترین شب خزان پائیز را به صبح سرد زمستانی متصل کند.

 

در فرهنگ ما ایرانی‌ها برخی از رسوم و آداب از قدیم و الایام جای خود را در لابه‌لای زندگی مردم خوش کرده‌اند که شاید مرور زمان بتواند تا حدی رنگ و تازگی از چهره آنها بزداید؛ اما بدون شک هیچ قدرتی توانایی حذف کامل آنها را از تقویم سالیانه مردم ندارد و یلدا یکی از همین رسوم قدیمی مردم ایران‌زمین است که همیشه حال و هوای خاص خود را دارد.

 

اما متأسفانه یلدای امسال به دلیل جولان ویروس گرانی در بین جامعه رنگ و بوی دیگری دارد، خبری از شادابی و ذوق و شوق همیشگی مردم برای برنامه‌های دورهمی در این شب خاطره‌انگیز وجود ندارد نگرانی از هزینه‌های سنگین چینش سفره یلدا که به درد مشترک حداکثری جامعه تبدیل شده است فضا را برای دور هم‌نشینی در این شب بلند سال کم تنگ‌تر از گذشته کرده است.

 

در این روزهای آخر پائیزی آنچه قابل‌تأمل است، دیدن قیمت سرسام‌آور اجناسی است که از پشت تریبون مغازه‌ها و فروشگاه‌ها خودنمایی می‌کند تا در این شرایط سخت زندگی، خزان عجیبی بر جیب‌های مردم حاکم شود و به‌تبع آن از همین لحظات، سردی زمستانه بر بازار اجناس حکم‌فرما شود.

 

این امر در حالی رنگ واقعیت به خود گرفته است که وضعیت اقتصادی این روزها به دلیل نابسامانی‌های عجیب‌وغریبی که بر بازار تقاضا حکمرانی می‌کند، بر همگان آشکار است به شکلی که بسیاری از خانواده‌های پیرانشهری حتی از خرید نان و مایحتاج روزمره زندگی خود عاجزند که باید اذعان کرد که واژه گرانی حاکم بر بازار سایه‌به‌سایه مشکلات دیگر حلقه این دایره را برای مردم و شهروندان پیرانشهری تنگ‌تر از هر زمان دیگری کرده است.

 

گشتی در بازار میوه‌فروشان و بازار شهر پیرانشهر به‌خودی‌خود از سایه حاکم بر گرانی آن پرده برمی‌دارد طور یکه این مهم طی یک‌ساله اخیر به نسبت به سایر شهرهای هم‌جوار چشمگیرتر به نظر می‌رسد و این در حالی است که هنوز مسئولان پشت‌میزنشین جلسات تنظیم بازار نتوانسته‌اند پیچ‌های ناهموار چرخ‌های گرانی میوه و برخی از اجناس را در این شهرستان تنظیم کنند.

 

این در حالی است که شاید بسیاری از شهروندان پیرانشهری در سال‌ها و به‌ویژه ماه‌های اخیر علی‌رغم میل باطنی به حذف انواع میوه و برخی از ملزومات دیگر از سفره‌های خود عادت کرده باشند؛ اما یلدا قرار بود لااقل بهانه‌ای برای رقص لبخندها بر لبان اعضای یک خانواده در پای سفره شب چله باشد که انگار آن‌هم به‌واسطه گرانی افسارگسیخته در بازار پیرانشهر امسال رنگ واقعیت به خود نخواهد گرفت.

 

و این داستان تا کی ادامه خواهد داشت فقط خدا می‌داند و بس.

 

انتهای خبر/

  • نویسنده : ع.حسن زاده