یکی از چالش‌های اساسی که امروزه جوانان در شهرستان پیرانشهر و بسیاری دیگر از نقاط کشور با آن مواجه‌اند، سنگینی هزینه‌های ازدواج است. مهریه که به‌عنوان پشتوانه‌ای برای زنان و نمادی از احترام در فرهنگ اسلامی و ایرانی شناخته می‌شود، اکنون به دلیل شرایط اقتصادی و افزایش بی‌رویه قیمت طلا و دیگر اقلام، به یکی از موانع اصلی تشکیل خانواده تبدیل شده است.

مهریه: از سنتی پسندیده تا باری سنگین بر دوش جوانان

مهریه که در اصل با نیت خیرخواهانه و به‌عنوان یک حمایت مالی برای زنان طراحی شده بود، در پیرانشهر و بسیاری از نقاط دیگر کشور با افزایش قیمت‌ها و تغییرات اقتصادی، به یک معضل اقتصادی تبدیل شده است. در این شهرستان، عرف تعیین مهریه به‌گونه‌ای است که پرداخت آن برای بسیاری از جوانان ممکن نیست. افزایش قیمت طلا به‌طور مستقیم بر این موضوع تأثیر گذاشته و اکنون تعیین مهریه بر اساس چندین مثقال طلا، معادل صدها میلیون تومان شده است.

این شرایط به‌ویژه برای جوانانی که درآمد پایینی دارند یا هنوز شغلی ثابت پیدا نکرده‌اند، دشوارتر است. در شرایطی که بسیاری از فرصت‌های شغلی موجود در پیرانشهر به درآمدهای متوسط محدود می‌شود، تأمین هزینه مهریه و دیگر مخارج ازدواج از توان بسیاری از جوانان خارج است.

چالش‌های اقتصادی ازدواج در پیرانشهر

مشکلات اقتصادی محدود به مهریه نیست. هزینه‌های دیگر از جمله خرید طلا، برگزاری مراسم عقد و عروسی، تهیه مسکن، و خرید لوازم اولیه زندگی، همگی فشار مالی سنگینی را به زوج‌های جوان تحمیل می‌کنند. برآوردها نشان می‌دهد که هزینه اولیه ازدواج در پیرانشهر اکنون از ۵۰۰ میلیون تومان فراتر رفته است. این در حالی است که درآمد بسیاری از جوانان شاغل در این شهرستان به سختی به ۱۲ تا ۱۳ میلیون تومان در ماه می‌رسد.

این فشارها موجب شده است که بسیاری از جوانان پیرانشهر از ازدواج صرف‌نظر کرده یا آن را به تعویق بیندازند. افزایش سن ازدواج، کاهش آمار ازدواج، و حتی مهاجرت به شهرهای بزرگ‌تر برای یافتن فرصت‌های بهتر از پیامدهای این شرایط هستند.

لزوم بازنگری در میزان عرفی مهریه در پیرانشهر

با توجه به وضعیت اقتصادی خاص این شهرستان، بازنگری در میزان عرفی مهریه یک ضرورت است. علمای دینی، ریش‌سفیدان، و بزرگان محلی نقش کلیدی در این زمینه دارند. آن‌ها می‌توانند با توافق جمعی و ارائه راه‌حل‌هایی مبتنی بر شرایط اقتصادی امروز، عرف جدیدی برای مهریه تعیین کنند که هم با روح سنت اسلامی همخوانی داشته باشد و هم امکان پرداخت آن برای جوانان فراهم باشد.

در بسیاری از مناطق ایران و حتی در برخی از روستاها و شهرهای کوچک، توافقاتی انجام شده است که بر اساس آن مهریه به مقادیر نمادین کاهش یافته و تمرکز بیشتر بر تسهیل ازدواج جوانان قرار گرفته است. پیروی از چنین مدل‌هایی می‌تواند الگویی برای پیرانشهر باشد.

تغییر نگرش فرهنگی در پیرانشهر

علاوه بر تعیین سقف منطقی برای مهریه، تغییر نگرش فرهنگی نیز ضروری است. ارزش‌گذاری خانواده‌ها بر اساس میزان مهریه باید جای خود را به ارزیابی‌های معنوی و اخلاقی بدهد. در شهرستان پیرانشهر که سنت‌ها و آداب و رسوم اهمیت زیادی دارند، می‌توان با تأکید بر ساده‌سازی ازدواج و تمرکز بر معیارهای انسانی، به بهبود وضعیت کمک کرد.

برگزاری مراسم‌های ساده‌تر، تشویق به تعیین مهریه‌های منطقی، و ایجاد حمایت‌های اجتماعی برای زوج‌های جوان، از جمله اقداماتی است که می‌توان در این شهرستان به اجرا درآورد. در این راستا، نقش نهادهای فرهنگی، دینی، و اجتماعی بسیار پررنگ است.

در نهایت، شهرستان پیرانشهر به‌عنوان یکی از مناطق مهم با سنت‌های غنی فرهنگی، می‌تواند پیشگام در ساده‌سازی ازدواج و بازنگری در عرف مهریه باشد. ازدواج که یکی از ارکان اصلی جامعه است، نباید به دغدغه‌ای غیرقابل‌حل برای جوانان تبدیل شود.

با مشارکت علمای دینی، ریش‌سفیدان، و مردم این شهرستان، می‌توان شرایطی ایجاد کرد که جوانان بدون دغدغه‌های مالی، زندگی مشترک خود را آغاز کنند. بازنگری در عرف مهریه و تمرکز بر ارزش‌های انسانی و اخلاقی می‌تواند راه‌حلی پایدار برای این چالش باشد. اکنون زمان آن است که جامعه پیرانشهر به این ضرورت پاسخ داده و با همکاری جمعی، به تسهیل ازدواج جوانان کمک کند.